Kva er matsvinn?
Matsvinn omfattar alle delar av mat produsert for folk, som kan nyttast, men som enten vert kasta eller teke ut av matkjeda til andre føremål enn menneskeføde, frå tidspunkt når dyr og plantar er slakta eller hausta.
– Matvett.
1/3
av all mat i verda vert kasta.
Miljøsmidjo har ambisjonar om å jobbe med aktørar i alle ledd av matsirkelen i vår region for å redusere matsvinn og auke verdien av biologisk restråstoff, mellom anna til produksjon av mat og drikke. Det vil også innebere å bidra til å kartleggje svinn i primærnæringane, som fyrst no er kome med i rapporteringa til myndigheitene. Mengder og omfang av svinnet i primernæringa vil vere utgangspunkt for vidare arbeid i produksjonsleddet.
På oppdrag frå Voss herad gjennomførte Miljøsmidjo ei kartlegging av matsvinn i daglegvarehandelen på Voss, våren 2020.
Grunnleggjande kartlegging av omfang og årsaker har vore heilt naudsynt for å få forståing for kva som ligg bak matsvinnet og korleis ein kan løyse utfordringane. Det syner seg at det er lekkasjar i alle ledd i det me kallar matsirkelen: Frå maten vert produsert - handsama og lagra – foredla og pakka – distribuert og konsumert. Her har me ei jobb å gjere!
Utfordringa er ikkje berre at det er ulike behov for tiltak innan kvart enkelt ledd, men også at det er sterke relasjonar mellom dei ulike ledda. Skal me nå berekraftmålet til FN om å redusere matsvinn med 50 % innan 2030, må me gå systematisk til verks i heile matsirkelen. Dette inneber samarbeid gjennom heile verdikjeda, frå produksjon av råvarer, via foredling og distribusjon, og heilt fram til forbrukaren.
Figur basert på ressurspyramiden til MATVETT.
Å redusere matsvinn gjev trippel vinst. Auka lønsemd, redusert belastning på miljøet og eit tryggare matfat for ei veksande folkesetnad. Visste du at å redusere matsvinn faktisk er eit av dei mest effektive klimatiltaka me kan gjennomføre?
Tru det eller ei - me kastar rundt ein tredel av all mat som vert produsert i verda! I Noreg forsvinn kvart år over 385 000 tonn spiseleg mat i matindustrien, daglegvarehandelen, hotell, kantinar og hjå forbrukaren. Dette representerer ein verdi på 22 milliardar kroner og svarar til 1,35 million tonn CO2.
Bransjeavtalen
Norske myndigheiter og den norske matbransjen har underteikna ein avtale om å redusere dei miljømessige konsekvensane knytt til matproduksjon og -konsum i Noreg. Ved å utnytte ressursar og råstoff gjennom hele verdikjeda, skal ein nå måla som er sett.